Rond eind september, begin oktober begint het in veel bossen van Nederland te galmen. Diepe tonen die door de lucht meegevoerd worden. Als kind zal je haast denken dat er monsters leven in onze bossen maar niets is minder waar. De edelhertenbronst is losgebarsten.
Wat gebeurd er precies?
Wanneer de bronstperiode (eind september) aanbreekt stijgt het testosteron gehalte van de mannetjes enorm. Hun gewei is op z'n grootst en daarnaast gaan de zogenoemde bronstharen rond de hals groeien en vergroot ook de keelzak zich. Met het vergroten van de keelzak komt dat mannetjes edelherten zich veel meer laten horen. Het loeien en uitstoten van diepe tonen ook wel burlen genoemd komt alleen in deze tijd van het jaar voor. Het geluid kan vele kilometers afleggen en laat concurrenten weten dat hier iemand de baas is. Naast dat het andere geweidragers afschrikt lokt hij hiermee ook de hindes (vrouwtjes edelherten) naar zich toe.
Nu heeft het mannetjes edelhert nog andere trucs om zich woest aantrekkelijk te maken voor de vrouwen. Zo schuurt hij veel met zijn gewei door struiken en bomen en neemt hij vaak een modderbad. Ook plast hij zich meerdere keren per dag onder zodat de dames hem goed kunnen ruiken.
Ruzie om vrouwen
Vaak zijn de mannetjes zich er wel bewust van wie het grootste en sterkste hert uit de buurt is. We noemen deze macho ook wel plaatshert. Toch komt het ieder jaar ook voor dat een plaatshert uitgedaagd wordt door een ander mannetje. Het kan dan uitlopen op een vechtpartij waarmee de mannen met hun geweien tegen elkaar aan botsen en elkaar proberen weg te duwen. Bij dit duw en botswerk kan het ook voorkomen dat ze elkaar verwonden of zelfs doden. De winnaar van het gevecht behoud het recht van zijn hindes en territorium. De verliezer druipt af en moet op zoek naar zijn eigen vrouwen.
De hindes ovuleren gedurende de bronsttijd en dat kunnen de mannetjes ruiken. Wanneer zij hem toelaat zal het tot een paring komen. Meestal is deze succesvol en zal er begin juni een kalfje geboren worden. Wanneer de paring niet succesvol is zal zij een paar weken later weer ovuleren.
Plekken om de bronst mee te maken
Nationaal park de Hoge Veluwe: wil je de bronst van dichtbij meemaken dan is een bezoek aan het Nationale park de Hoge Veluwe een must. De herten zijn hier op twee locaties goed zichtbaar. Je kan plaatsnemen langs de Wildbaan of bij het Reemsterveld. Let wel op want gedurende de bronstperiode is het onwijs druk in het park.
Nationaal park de Veluwezoom: in ons oudste nationale park van Nederland is het ook ieder jaar weer raak. Naast de prachtige wandelroutes in dit gebied lopen er veel edelherten rond en kan je ook hier de bronst prachtig meemaken. Tip: Je hebt een prachtig uitzicht in de vroege ochtend of namiddag bij de observatiepost de Elsberg.
Oostvaardersplassen: om de edelhertenbronst in de Oostvaardersplassen mee te maken kan je het beste op pad met één van de boswachters. Gedurende de bronstperiode worden er meerdere excursies aangeboden. Natuurlijk maak je ook tijdens een wandeling kans om een edelhert tegen te komen al is deze wel een stuk kleiner.
Weerterbos: een prachtig bos in Limburg waar je naast een heerlijke wandeling ook kans maakt om de bronst mee te maken. Vanaf de uitkijktoren kan je een groot gedeelte van het gebied zien en dus ook horen vanuit welke richting het burlen te horen is. Op deze manier kan jij je route aanpassen om de beste kans te maken voor een ontmoeting met één van deze bosreuzen.
Comments